اردوغان رئیس جمهوری منفور ترکیه، روز جمعه نهم دسامبر، در جریان برگزاری ششمین همایش بین‌المللی «تیآرتی ورلد» در هتل «هیلتون بومونتی» استانبول، از افتتاح شبکه‌های دیجیتالی به زبان‌های فارسی و اسپانیایی در سال ۲۰۲۳ خبر داد. اردوغان گفت: «مسیری که در سال ۲۰۲۰ با تیآرتی عربی و ورلد آغاز شد، با راه‌اندازی شبکه‌های دیجیتالی آلمانی و روسی ادامه یافت. این مسیر در سال ۲۰۲۳ نیز با افتتاح شبکه‌های دیجیتالی تیآرتی به زبان‌های فارسی و اسپانیایی، به پیشروی در این زمینه ادامه خواهد داد.»
در دهه گذشته تیآرتی به راه‌اندازی چند کانال تلویزیونی برای مخاطبان کشورهای عربی و انگلیسی اقدام کرد. آن‌طور که کارشناسان می‌گویند؛ با توجه به اهمیت روابط ایران با ترکیه و لزوم تاثیرگذاری بر مخاطبان ایرانی و ارائه واقعیت‌های موجود در حوزه امور سیاسی-اقتصادی و اجتماعی ترکیه به ایرانیان، رییس جمهور این کشور تصمیم به راه‌اندازی شبکه فارسی تیآرتی گرفته شد. باید در نظر داشت که دولت ترکیه فعالیت رادیو فارسی تیآرتی و بخشی فارسی خبرگزاری آنادولو را کافی ندانسته است.
شبکه جهانی تیآرتی (تیآرتی ورلد) همه‌ساله همایشی بین‌المللی در استانبول برگزار می‌کند. این همایش که با حضور کارشناسان علوم سیاسی-ارتباطات و سفرا و دیپلمات‌های ترکیه و سایر کشورها برگزار می‌شود، به یکی از ابزارهای دیپلماسی عمومی ترکیه در سال‌های اخیر تبدیل شده است.
باید در نظر داشت که سال ۲۰۲۳ صدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه است. قرار است در صدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه، تحولات زیادی در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی ترکیه صورت گیرد و به‌عنوان مثال، گاز طبیعی میدان گازی ساکاریا در دریای سیاه به شبکه سراسری گاز طبیعی ترکیه تزریق خواهد شد.
راه‌اندازی شبکه فارسی تیآرتی در صدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه، از دید کارشناسان نشان‌دهنده اهمیت روابط این کشور با ایران و توجه دولت ترکیه به لزوم تاثیرگذاری بر اذهان عمومی مردم ایران است. علی‌رغم تداوم رقابت بین ایران و ترکیه درمورد مسائل منطقه‌ای، هر دو کشور درصدد ارائه تصویر صحیح از مردم خود به کشور همسایه و تاثیرگذاری بر اذهان عمومی همدیگرند. با توجه به اهمیت روابط ترکیه با کشورهای خاورمیانه، احتمالا شاهد افزایش نقش دیپلماسی عمومی ترکیه در روابط این کشور با همه کشورها، به‌ویژه کشورهای همسایه، باشیم.
در حال حاضر، در برخی دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ترکیه، رشته زبان و ادبیات فارسی تا مقطع دکترا دانشجو می‌پذیرد؛ به‌طور متوسط، سالانه بیش از هزار دانشجوی جدید در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های ترکیه پذیرفته می‌شوند.
همانطور که اردوغان هم بدان اشاره کرد، ترکیه در زمینه صادرات سریال تلویزیونی در جایگاه دوم جهان قرار دارد. این سریال‌ها در افزایش جذب گردشگران خارجی به ترکیه نیز تاثیر مستقیمی دارند؛ همچنین موجب دید مثبت به ترکیه می‌شوند؛ درنتیجه، تعداد گردشگران ورودی ترکیه در اثر پخش سریال‌های ترکی افزایش می‌یابد و قدرت نرم ترکیه ازطریق سریال‌ها درحال نشان‌دادن تاثیر خود در حوزه اقتصاد است.
با نگاه کلی به تاسیس بخش فارسی کانال تیآرتی باید گفت که دولت ترکیه توجه خاصی به مخاطبان ایرانی دارد و خواهد داشت و از طریق این کانال، احتمالا شرایط افزایش نفوذ فرهنگی ترکیه در ایران فراهم خواهد شد، طبیعی است که بخش فارسی تیآرتی را نمی‌توان از نظر سیاسی مانند تلویزیون‌های فارسی‌زبان معاند مستقر در لندن یا واشنگتن دانست اما در بلندمدت این رسانه جدید تاثیر خود را هم در سیاست خارجی ترکیه و هم در بین اذهان عمومی مردم ایران نشان خواهد داد. با ریزش مخاطبان صداوسیما باید شاهد توجه عده زیادی از مردم ایران به این شبکه تازه‌تاسیس در سال‌های آینده بود و رقابت تهران و آنکارا در عرصه قدرت نرم و دیپلماسی عمومی در دهه آینده افزایش خواهد یافت.
تاسیس رسانه قطعا برای اثرگذاری است
در تایید این موضوع بیژن مقدم، فعال رسانه‌ای به صبح نو می‌گوید: قطعا هر کشوری که رسانه‌ای راه‌اندازی می‌کند هدفش تاثیرگذاری است. ترکیه نیز به دلیل نگاه منطقه‌ای و جهانی که نسبت به خود دارد، نقش‌های بزرگ‌تری را در نظر می‌گیرد که البته در برخی از آن‌ها پیروز و در برخی دیگر شکست خورده است و قطعا راه‌اندازی این شبکه هم در راستای نگاهی است که به خود در جهان و منطقه دارد.
او ادامه می‌دهد: حال اینکه دقیقا هدف چه باشد، هنوز مشخص نیست، حتی اگر بگوییم اهداف فرهنگی، گردشگری و سیاسی هم دنبال می‌کند، که قطعا می‌کند، شکل و چارچوب آن مشخص نیست. آن چیزی که این کشور باید مدنظر قرار بدهد این است که روابط دوستانه‌ای با ایران دارد و محتوای تولیدی نباید سبب اختلاف با ایران همانند انگلستان بر سر بی‌بی‌سی و عربستان بر سر ایران اینترنشنال شود. هرچند اختلاف نظر داریم اما به گونه‌ای نباشد که روابط تیره و تار شود. باید آن‌ها تجربه این دو شبکه را در نظر بگیرند.
این کارشناس رسانه اضافه می‌کند: اما در نهایت این کشور می‌تواند به هر زبانی که خواست رسانه تاسیس کند، همانطور که ما هم می‌توانیم و شبکه «سحر» که ترکی زبان است را احداث کردیم. شاید بهتر باشد از منظر دیپلماتیک تذکرات یا پیشنهاداتی داده شود، آن هم اگر امکانش بود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است ترکیه اهداف تجزیه‌طلبانه در ایران دنبال کند، می‌گوید: کشوری که خود در معرض تجزیه شدن است چرا باید اهداف تجزیه‌طلبانه در یک کشور خارجی را دنبال کند؟ و بعد رابطه خوب خود را با ایران برهم بزند؟
منبع: روزنامه صبح نو
پایان پیام/